Cảm xúc và kiểm soát cảm xúc là điều tất yếu diễn ra thường xuyên mà chúng ta bắt buộc phải có. Quan trọng nhất chính là chúng ta phải có kỹ năng để làm sao cho cảm xúc có thể sinh tồn được trong bất kỳ hoàn cảnh nào.

1. Kiểm soát cảm xúc bản thân bằng điều chỉnh động cơ của bản thân.
Trong thực tế mỗi người đều có một động cơ riêng cho mình trước một sự vật, sự việc, chính vì lẽ đó nó mới mang lại cho một người lãnh đạo giỏi nắm bắt được tâm lý của nhân viên và kiểm soát được họ, đây chính là cách quản trị tâm lý và cảm xúc.
Trong một trường hợp cụ thể chúng ta thấy: ta lấy việc kiếm tiền là chủ đích thì với 10 người nhân viên sẽ có 10 động cơ riêng để làm điều đó. Có người có ý định nịnh sếp để tiến thân, có người kiếm tiền bằng năng lực, có người lại đi hại người khác…
Vậy vì sao chúng ta cần điều chỉnh động cơ của bản thân để kiểm soát cảm xúc? Cụ thể như này mỗi một người sẽ có một cái nhìn khác nhau về thế giới quan, đấy chính là hệ quy chiếu của mỗi người. Chúng ta phải biết mỗi người mỗi khác thế nên thế giới quan của mỗi người không giống nhau. Kiểm soát được cảm xúc chính là cách ta biết nhìn thế giới qua lăng kính của kẻ khác. Chứ đừng áp đặt hệ quy chiếu của bản thân lên người khác, nó sẽ gây nên ức chế mất kiểm soát cá nhân không kiểm soát được cảm xúc của cả mình lầm đối phương.
Như vậy một người muốn kiểm soát cảm xúc bản thân cũng chính là lúc kiểm soát được cả đối phương, lúc này là lúc hiểu được cả người cả ta. Hiểu được động cơ bản thân cần gì và hiểu được đối phương cần gì từ đó ta xây dựng nên một hệ thống kiểm soát chính bản thân cho từng giai đoạn cụ thể.

2. Kiểm soát cảm xúc bằng trí tuệ bản thân.
Trí tuệ là gì?
Nó được coi là một loại tài sản vô giá mà chúng ta lại không thấy được, nó biểu hiện bằng học thức, bằng sáng tạo, bằng tri thức… trải qua các môi trường hoạt động thực tiễn con người sẽ dần biết cách suy nghĩ chín chắn, đúng đắn trước một tình huống cụ thể. Đó cũng được coi như là kinh nghiệm thực tiễn tích cực, khi mà chúng ta đã biết cách điều chỉnh và quản lý cảm xúc một cách có hiệu quả thì lúc đó ta gọi nó là: kiểm soát cảm xúc bằng trí tuệ.
Nếu bạn luôn nhìn người khác bằng thái độ tích cực và nhân ái lúc đó bạn đã né tránh được những cảm xúc tiêu cực của bản thân mình và tránh nó điều khiển hành vi của mình. Hãy nhìn người đối diện theo hướng tích cực giống như việc bạn đang lạc quan về xã hội hơn. Nhưng không đó chưa phải là tất cả, có phải lúc nào chúng ta cũng cần phải nhìn xã hội như vậy? Câu trả lời là có. Vẫn có những điều tiêu cực xung quanh nhưng tại sao ta phải điều khiển mình theo hướng tích cực. Bởi vì đơn giản là hãy giải quyết điều tiêu cực đi, khi đó bạn sẽ là người hùng của nhân loại. Chỉ có hướng điều khiển suy nghĩ như vậy bạn mới nhận ra rằng ai đứng trước mặt bạn cũng đều xứng đáng cho bạn học tập, hãy lạc quan học hỏi như vậy chính là trí tuệ.
Một câu chuyện dễ thấy ở Việt Nam đó là khi đến lớp học sinh như một cái máy, ngồi nghe cô giáo giảng, cô giáo đứng phía trên đọc và ở dưới ngồi ghi chép. Nhưng ngược lại ở phương tây người ta lấy học sinh làm gốc, học sinh được quyền nói lên quan điểm cá nhân, có quyền phản biện ngay trong lớp học mà giáo viên luôn luôn lắng nghe. Điều chúng ta thấy đó là giáo viên nước ngoài nhẫn nại nghe học sinh kể một câu chuyện nhưng ở chúng ta thì không, bởi vốn lẽ theo lối tư duy ở ta thì thầy cô luôn đúng, thầy cô là trung tâm còn phương tây người ta lấy học sinh làm trung tâm. Cách họ đào tạo người tài là để cho học tự học, tự làm và tự phát triển.
Ví dụ: Trong công việc một nhân viên ở Việt Nam luôn luôn có thái độ tự ái khi bị chê, họ bị sếp mắng vì bản báo cáo đã thức khuya để làm và họ coi đó dù sai cũng cần tuyên dương. Nhưng không chúng ta đã sai lầm về điều đó, sao chúng ta không nhìn theo hướng tích cực hơn đó là cơ hội được làm lại cẩn thận hơn đúng yêu cầu hơn, bản báo cáo sẽ hoàn hảo hơn bạn được bộc lộ thêm khả năng hơn và sẽ được đánh giá cao hơn. Cái quan trọng là bạn liệu đã đủ trí tuệ để điều khiển cảm xúc ngay lúc đó.
3. Kiểm soát cảm xúc bằng phát ngôn, ngôn từ
Khi bạn suốt ngày than vãn về hoàn cảnh xung quanh tức là bạn đang tạo nên một cảm xúc tiêu cực cho chính bản thân mình. Ngưng than vãn và thay vào đó hãy dùng những từ ngữ mang tính khích lệ, động viên tinh thần. Đó là cách điều khiển cảm xúc giúp bạn nhìn nhận cuộc sống một cách tích cực hơn, nhờ vậy mà cảm xúc của bạn cũng trở nên tốt hơn.
Sử dụng ngôn từ để điều khiển cảm xúc không chỉ hữu ích với bạn mà còn giúp bạn kiểm soát cảm xúc của cả những người trong cuộc giao tiếp. Một nhà quản lý giỏi không phải là một nhà quản lý nói nhiều mà là một nhà quản lý nói đúng, nói có chất lượng.
Ví dụ: Nếu bạn là một giám đốc và bạn lại vừa mất đi một hợp đồng có giá trị, khi gặp nhân viên trong cuộc họp bạn sẽ làm gì? Bạn có đổ bực tức lên nhân viên, có trách móc bộ phận liên quan. Theo tôi thì không, hãy giữ một thái độ bình tĩnh điều tiết cảm xúc bằng cách phân tích lý do chúng ta đã thua trong cuộc đàm phán và lần sau chúng ta sẽ làm tốt hơn, lúc này chính là lúc nghệ thuật tuyên dương và khen thưởng lên ngôi chứ không phải là ngồi đó mà mắng nhân viên, điều đó đồng nghĩa với việc bạn ngoài mất một hợp đồng thì bạn còn mất luôn nhân viên có năng lực.
Quản lý cảm xúc trong giao tiếp bằng ngôn từ là kỹ năng giao tiếp không thể thiếu. Việc điều chỉnh ngôn từ cần được áp dụng ngay từ những tình huống giao tiếp trong cuộc sống hàng ngày. Bởi mối quan hệ của chúng ta được tạo ra từ những tình huống giao tiếp mà chúng ta trải qua cùng đối phương. Trải qua thời gian nó trở thành hệ thống cảm xúc được điều tiết và kiểm soát bằng ngôn từ.
4. Kiểm soát cảm xúc thông qua khả năng rèn luyện sự tự tin.
Bạn có đang thắc mắc gì về “tự tin” và “kiểm soát cảm xúc”? Cảm xúc là bản năng vốn có của con người nhưng kiểm soát cảm xúc lại là một kỹ năng có rèn luyện và tự tin cũng vậy phải rèn luyện tự tin để đứng trước bất kỳ một trở ngại nào, một đối thủ nào, một nhân vật nào chúng ta cũng dám đối diện và bước qua nó. hầu hết mọi người sẽ chọn cách né tránh cái mà mình thiếu tự tin vì sợ không vượt qua được, nhưng đó lại là sai lầm của một suy nghĩ nếu muốn đi trên một con đường xa. Hãy hành động như câu nói: “con đường gần nhất đi qua được gian nan là đi xuyên qua nó”. Liệu bạn đã đủ tự tin về bản thân để đi qua nó hay vẫn còn hoài nghi về sự lựa chọn của mình, nếu hoài nghi thì bạn thật sự thất bại vì ngã thì bạn vẫn có thể đứng dậy nhưng không đi thì không bao giờ bạn đến đích.
Thiếu tự tin cũng mang lại những suy nghĩ tiêu cực, nhân tố giết chết sự tự tin của mọi người đa số đến từ xã hội. Đúng như vậy chúng ta sống xung quanh sự dè bỉu, chê bai, sự thiển cận… chỉ cần một chút sơ sẩy ngay lập tức chúng ta bị tước đoạt đi hoàn toàn sự tự tin. Mà tự tin là nền tảng cho cảm xúc vậy nền tảng không có thì liệu chúng ta có trụ vững được không?
Vì vậy kiểm soát cảm xúc thông qua rèn luyện sự tự tin là một điều quan trọng. Khi bạn tự tin đứng trước đám đông thì cũng có nghĩa bạn dám đối diện với tất cả nỗi sợ hãi, vì vốn dĩ đám đông là nơi hội tự đầy đủ mọi vũ khí giết chết một con người.

5. Kiểm soát, giới hạn cảm xúc, ý nghĩ tiêu cực.
Kiểm soát cảm xúc chính là việc chúng ta lựa chọn được những cảm xúc tích cực và kiểm soát cảm xúc tiêu cực. Cảm xúc tiêu cực chính là kẻ thù số một của việc kiểm soát cảm xúc.
Đó là lý do lý giải vì sao để kiểm soát cảm xúc hiệu quả hơn, cần phải loại bỏ cảm xúc tiêu cực. Vậy chúng ta cần làm gì để loại bỏ được những cảm xúc tiêu cực.
• Loại bỏ văn hóa đổ lỗi: hãy biết nhận trách nhiệm và kiểm soát trách nhiệm bản thân. đừng bao giờ gắn trách nhiệm cho ai khi mà chính mình chưa dám đứng ra nhận trách nhiệm. Bạn sẽ luôn được đứng dậy khi mọi người thấy bạn có trách nhiệm nhưng ngược lại bạn sẽ bị dìm xuống khi trốn trách trách nhiệm, đổ lỗi cho người khác. Tuyệt đối không bào chữa, hãy tự tin và can đảm nhận sai lầm.
• Không so đo thiệt hơn: bởi so đo lúc đó chính là phép toán hạ thấp bản thân mình một cách nhanh nhất.
• Và cuối cùng, bạn có thể gia tăng cảm xúc tích cực bằng cách vứt ngay những lời phàn nàn, bỏ ngay những lời chỉ trích và tiếp nhận lời đóng góp, góp ý lời khen. Khi bạn khen người khác như nào thì lúc đó cảm xúc của bạn cũng sẽ trở nên tích cực như vậy.
Qua đây chúng ta có thể nhận thấy kiểm soát kiểm soát cảm xúc là điều không dễ dàng nhưng thực sự rất quan trọng. Hãy nuôi dưỡng cảm xúc tích cực và loại bỏ cảm xúc tiêu cực bằng những điều trên. Đừng có quá bi quan vào điều bạn thấy trước mắt bởi lẽ bạn sẽ phải nhìn xa hơn điều đó.